مباهله
ﺩﺭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻗﻤﻲ ﺍﺯ ﺍﻣﺎم ﺻﺎﺩﻕ علیه السلام ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻧﺼﺎﺭﺍﻱ ﻧﺠﺮﺍﻥ ﻭﻗﺘﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﻓﺪ ﻭ ﺷﺮﻓﻴﺎﺑﻲ ﺣﻀﻮﺭ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ صل الله علیه و آله ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ، ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺎﻧﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺍﻫﺘﻢ ﻭ ﻋﺎﻗﺐ ﻭ ﺳﻴﺪ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﻫﻤﺮﺍﻫﻲ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ، ﺩﺭ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻭﻗﺘﻲ ﻣﻮﻗﻊ ﻧﻤﺎﺯﺷﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ، ﻧﺎﻗﻮﺱ ﻧﻮﺍﺧﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﺍﻳﺴﺘﺎﺩﻧﺪ، ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ صل الله علیه و آله ﻋﺮﺿﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ: ﻳﺎ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠَّﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﺗﻮ ﺍﺳﺖ، ﻣﺴﺠﺪ ﺍﺳﻠﺎم ﺍﺳﺖ، ﭼﺮﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻧﺎﻗﻮﺱ ﺑﻨﻮﺍﺯﻧﺪ؟ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ صل الله علیه وآله ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻛﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺷﺎﻥ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ، ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺯﺷﺎﻥ ﻓﺎﺭﻍ ﺷﺪﻧﺪ، ﺑﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ صل الله علیه وآله ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷﺪﻩ، ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ: ﻣﺮﺩم ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺩﻳﻨﻲ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ؟
ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺑﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺟﺰ ﺍﻟﻠَّﻪ ﻣﻌﺒﻮﺩﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺧﺪﺍﻳﻢ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻋﻴﺴﻲ علیه السلام ﺑﻨﺪﻩ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻣﺨﻠﻮﻕ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﻣﻲ ﻧﻮﺷﻴﺪ ﻭ ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ: ﺍﮔﺮ ﻣﺨﻠﻮﻕ ﻭ ﺑﻨﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﭘﺪﺭﺵ ﻛﻪ ﺑﻮﺩ؟، ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ صل الله علیه وآله ﻭﺣﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﮕﻮ:
ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺁﺩم ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﺋﻴﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﺑﻨﺪﻩ ﺍﻱ ﻣﺨﻠﻮﻕ ﺑﻮﺩ، ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﻣﻲ ﻧﻮﺷﻴﺪ ﻭ ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺯﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﺍﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺩﺍﺩ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ صل الله علیه و آله ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺆﺍﻟﺎﺕ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻛﺮﺩ، ﺟﻮﺍﺏ ﺩﺍﺩﻧﺪ: ﺑﻠﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﺍﻱ ﻣﺨﻠﻮﻕ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩﻱ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ، ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﺍﮔﺮ ﺑﻨﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﺨﻠﻮﻕ ﭘﺪﺭﺵ ﻛﻪ ﺑﻮﺩ؟ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﻣﺒﻬﻮﺕ ﻭ ﻣﻐﻠﻮﺏ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺧﺪﺍﻱ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﺭﺍ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩ:
” ﺇِﻥَّ ﻣَﺜَﻞَ ﻋِﻴﺴﻲ ﻋِﻨْﺪَ ﺍﻟﻠَّﻪِ ﻛَﻤَﺜَﻞِ ﺁﺩَمَ ﺧَﻠَﻘَﻪُ ﻣِﻦْ ﺗُﺮﺍﺏٍ …” ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ:” ﻓَﻤَﻦْ ﺣَﺎﺟَّﻚَ ﻓِﻴﻪِ ﻣِﻦْ ﺑَﻌْﺪِ ﻣﺎ ﺟﺎءَﻙَ ﻣِﻦَ ﺍﻟْﻌِﻠْﻢِ - ﺗﺎ ﺟﻤﻠﻪ- ﻓَﻨَﺠْﻌَﻞْ ﻟَﻌْﻨَﺖَ ﺍﻟﻠَّﻪِ ﻋَﻠَﻲ ﺍﻟْﻜﺎﺫِﺑِﻴﻦَ”. ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ صل الله علیه و آله ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﭘﺲ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺒﺎﻫﻠﻪ ﻛﻨﻴﺪ، ﺍﮔﺮ ﻣﻦ ﺻﺎﺩﻕ ﺑﻮﺩم ﻟﻌﻨﺖ ﺧﺪﺍ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻛﺎﺫﺏ ﺑﺎﺷﻢ ﻟﻌﻨﺘﺶ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﻮﺩ، ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﮔﻔﺘﻨﺪ: ﺑﺎ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺩﺭ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ، ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻜﻨﻨﺪ، ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻝ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ، ﺭﺅﺳﺎ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻧﺸﺎﻥ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﮔﻔﺘﻨﺪ: ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎ ﺍﻣﺘﺶ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻫﻠﻪ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ، ﻣﺒﺎﻫﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﭼﻮﻥ ﻣﻲ ﻓﻬﻤﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻭ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎ ﺍﻗﺮﺑﺎءﺵ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻫﻠﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻣﺒﺎﻫﻠﻪ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻴﻢ، ﭼﻮﻥ ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻋﻠﻴﻪ ﺯﻥ ﻭ ﺑﭽﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻗﺪﺍﻣﻲ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ، ﻣﮕﺮ ﺁﻧﻜﻪ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﻳﻘﻴﻦ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻄﺮﻱ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺩﻋﻮﻳﺶ ﺻﺎﺩﻕ ﺍﺳﺖ، ﻓﺮﺩﺍ ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ ﺹ ﺭﻭﺍﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ، ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ ﺹ ﻭ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺍﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ ﻭ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻭ ﺣﺴﻦ ﻭ ﺣﺴﻴﻦ ﻉ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺒﺎﻫﻠﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ، ﻧﺼﺎﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ: ﺍﻳﻨﺎﻥ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ: ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩ ﭘﺴﺮ ﻋﻢ ﻭ ﻭﺻﻲ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺍﻭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺧﺘﺮﺵ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻛﻮﺩﻙ، ﺩﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺶ ﺣﺴﻦ ﻭ ﺣﺴﻴﻦ ﻉ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻧﺼﺎﺭﺍ ﺳﺨﺖ ﺩﭼﺎﺭ ﻭﺣﺸﺖ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ ﺹ ﻋﺮﺿﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ: ﻣﺎ ﺣﺎﺿﺮﻳﻢ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺭﺍﺿﻲ ﻛﻨﻴﻢ، ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﻫﻠﻪ ﻣﻌﺎﻑ ﺑﺪﺍﺭ، ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ ﺹ ﺑﺎ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﺰﻳﻪ ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻧﺼﺎﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻳﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ.
منبع:
تفسیر المیزان(آیه ۶۱ سوره آل عمران)